Het doel van geweldloze of verbindende communicatie is contact maken met jezelf en anderen. In die verbinding ontstaat ruimte om zowel je eigen behoeften te vervullen als die van de ander. Geweldloos communiceren helpt je leven in harmonie met respect voor jezelf en anderen en om met verschillen om te gaan. Het is een heel belangrijke vaardigheid om gewenst gedrag te installeren.
Geweldloos en verbindend communiceren in 4 stappen
Waarnemen zonder oordeel
Deel je waarneming zoals een camera ze feitelijk zou registreren. Zeg wat je letterlijk hoort of ziet. Voeg geen interpretaties toe. Oordeel niet.
Geweldloos is: ”Als ik je onderuitgezakt zie zitten op de bank en geen reactie van jou krijg op mijn vraag ...” In plaats van: ”Je begrijpt me niet en luistert niet.”
Voelen
Ga na wat je gevoel is bij die observatie. Maak er zelf geen verhaal van en vorm geen gedachten over wat anderen doen of bedoelen. Zeg wat je voelt.
Geweldloos is: ”…. dan voel ik me alleen.” In plaats van: ”Ik voel dat jij geen interesse hebt.” Dit laatste is interpretatie.
Om gemakkelijker contact te maken met je gevoelens, is het handig om je gevoelswoordenschat uit te breiden. Onze woordenschat neigt vaak naar "Ik voel me goed." of "Ik voel me slecht."
Opgelet! Het is zeker niet altijd vanzelfsprekend om te voelen wat er te voelen valt, en het gevaar voor pseudogevoelens die meer zeggen over je oordeel over de ander loert om de hoek.
Behoeften
Als je je bewust bent van je gevoelens is de volgende stap om de achterliggende behoefte te onderkennen. Elk ongemakkelijk gevoel maakt je duidelijk dat één of meerdere behoeften niet vervuld zijn.
Neem verantwoordelijkheid voor jouw deel. Zeg welke behoeften aan de basis van jouw gevoel liggen.
Geweldloos is: "… want ik heb nood aan jouw ondersteuning en kijk op de zaak."
Verzoek
Ga nu na met welke actie je je behoefte kan vervullen en formuleer dit in een verzoek. Gebruik daarbij positieve termen. Zeg wat je wilt, niet wat je niet wilt.
Geef de andere vervolgens de ruimte om al dan niet in te gaan op je verzoek. Een verzoek is immers geen eis of opdracht.
Geweldloos is: "Wil je tijd maken voor mij en jouw visie geven?" In plaats van: ”Zorg dat je wat meer interesse toont."
Let op:
- Een verzoek is specifiek en concreet, niet algemeen.
- Een verzoek is realistisch en uitvoerbaar: afgestemd op de mogelijkheden en deskundigheid van de ander.
- Gebruik positieve actietaal.
- Maak je intentie tot verbinding duidelijk.
- Formuleer je verzoek als een vraag en geef keuzevrijheid.
- Sta open voor elke reactie van de ander en toon empathie.
- Tracht te horen wat de ander nodig heeft om te kunnen ingaan op je verzoek.
Uitgangspunten van geweldloos communiceren
- Gedrag om behoeften te vervullen
Elk gedrag is er bewust of onbewust op gericht een behoefte te vervullen. Behoeften zijn universeel.
- Gevoelens zijn signaalgevers van (on)vervulde behoeften
Voel je je boos of bang? Dan is dat omdat een bepaalde behoefte onvervuld is. Voel je je blij en opgetogen? Dan is een bepaalde behoefte vervuld.
- Ieder mens kiest zijn eigen strategie om zijn behoefte te vervullen
Eens je zicht hebt op je behoefte zijn er vele wegen naar Rome.
- Je bent zelf verantwoordelijk voor wat je denkt en voelt
Een ander mens of gebeurtenis kan de aanleiding zijn voor bepaalde gevoelens. De oorzaak van deze gedachten en gevoelens zijn je eigen (on)vervulde behoeften.
Bijvoorbeeld: "Ik voel me boos omdat ik behoefte heb aan samenwerking." In plaats van: ‘"Ik voel me boos omdat jij niet meehelpt."
______________________________________________________________________________________
ICOBA is een kennis- en expertisecentrum rond grensoverschrijdend en agressief gedrag voor de Vlaamse social profit. ICOBA stimuleert en ondersteunt organisaties om dit thema structureel en integraal aan te pakken. Ontdek meer over de werking van ICOBA via hun website.
