Gezond hard werken

Hoe doe je dat?

Wanneer je werk je passie is en je leidinggevende door een grote autonomie niet altijd weet waar en wanneer je aan het werk bent, bestaan er zeker ook valkuilen waar je op moet letten. De drang om té hard te werken kan namelijk ernstige gevolgen hebben. En naast de vrijheid die autonomie en veel regelmogelijkheden aan bijvoorbeeld freelancers bieden, ligt ook het gevaar van workaholisme op de loer. Gezond hard werken, hoe doe je dat eigenlijk?

Voor velen is het woord workaholic eerder een geestige benaming voor iemand die zijn of haar werk misschien een beetje té serieus neemt, maar een echte workaholic stopt zoveel tijd en energie in werken, dat hij zich schuldig voelt als hij een keertje niet aan het werk is. Bijgevolg doet de workaholic meestal meer dan van hem verwacht wordt en is hij in gedachten voortdurend bezig met zijn werk. Een goede werk-privé balans is dan ook ver te zoeken. Relaties met vrienden en familie worden verwaarloosd en op de duur wordt de workaholic steeds afhankelijker van haar of zijn werk.

Omdat de workaholic zichzelf niet genoeg tijd gunt om te recupereren, lijdt de gezondheid van de workaholic er uiteindelijk ook onder en loopt hij het risico om lichamelijk en emotioneel uitgeput te raken.

Onderzoek wijst uit dat workaholics doorwerken omdat ze denken dat ze niet genoeg gedaan hebben.

Volharding is ‘leuk’

Hoewel er al veel onderzoek is gedaan naar workaholisme, is er weinig bekend over wat een werkverslaving nu precies in de hand werkt. Volgens de klinische psychologie kan het zogenaamde Mood As Input (MAI) model (Martin & Davies, 1998) een verklaring bieden voor de dwangmatige werkhouding van workaholics. Dit model gaat er vanuit dat mensen bepaalde regels hanteren bij de uitvoering van taken zonder duidelijk einddoel. ‘Plezier hebben in het werk’ of  ‘alles gedaan hebben wat mogelijk was’ kunnen zo’n regels zijn waarbij de stemming van mensen wordt gebruikt als informatie en feedback.

Als iemand bijvoorbeeld zin heeft om een bepaalde taak uit te voeren, wordt dit geïnterpreteerd als een teken van plezier. Dit kan leiden tot extreme volharding omdat het ‘leuk’ is om door te zetten. Wanneer iemand het gevoel heeft dat hij nooit genoeg heeft gedaan, zal deze negatieve stemming zorgen voor ontevredenheid met eveneens volharding als gevolg. Bovendien met een dwangmatig karakter.

Onderzoek wijst uit dat workaholics inderdaad doorwerken omdat ze denken dat ze niet genoeg gedaan hebben. Volgens datzelfde onderzoek hangt workaholisme samen met negatieve emoties.

Een mogelijke benadering, gebaseerd op het MAI model, is het aanleren van ‘persistentieregel management’. Dat houdt in dat:

• workaholics zich bewust worden van de mentale regels die ze gebruiken om door te werken
• met behulp van cognitieve technieken de onderliggende irrationele gedachten worden uitgedaagd
• werkverslaafden zich een minder rigide persistentieregel eigen maken (b.v. enkel doorgaan als ze er nog echt plezier in hebben)
• ze leren oefenen in het herkennen en omgaan met eigen emoties en leren inzien dat het wegwerken van emoties negatieve gevolgen heeft

Enkele obstakels zijn dat het workaholics vaak aan inzicht in hun probleem ontbreekt, ze eerder geneigd zijn hulp te zoeken voor hun gezondheidsklachten dan voor de verslaving zelf, volledige onthouding van werk voor de meeste mensen geen optie is en workaholics –ironisch genoeg- per definitie weinig tijd hebben.

Niet de uren, maar loslaten blijkt de grote oorzaak te zijn voor psychosomatische klachten zoals hoofdpijn en buikpijn.

Het geheim van loslaten

Vooral freelancers moeten oppassen voor workaholisme omdat de wetgeving hen minder in bescherming neemt. Denk maar eens aan al die mensen met hun 80-urige werkweek die eigenlijk ook aan het werk zijn in het weekend of op andere vrije dagen. Vaak heeft dit te maken met een grote innerlijke motivatie en komt het zelfs niet door enige druk van buitenaf.

Desalniettemin zorgt de stress van workaholisme vaak voor lichamelijke en psychische klachten. Niet de uren, maar loslaten blijkt de grote oorzaak te zijn voor psychosomatische klachten zoals hoofdpijn en buikpijn. Het werk niet kunnen loslaten blijkt dan ook sterk verband te houden met fysieke en mentale uitputting. Samengevat verklaart de psychologische component (die van niet kunnen loslaten) van workaholisme grotendeels de klachten die er kunnen ontstaan. Het gaat er dus niet zozeer om hoe hard je werkt, maar hoe je hard werkt.

Hoe overachievers een burn-out vermijden

Eén van de snelste wegen naar een burn-out is die waarop getalenteerde mensen het zo goed willen doen dat ze uiteindelijk enkel nog een spoor van slapeloze nachten, verbroken beloften, en niet afgemaakt werk achter zich laten. Maar het kan ook anders. Ook werkverslaafden en overachievers kunnen meer en beter werk doen met minder stress. Soms simpelweg door een stap achteruit te zetten.

Wanneer je in plaats van steeds obsessief te proberen om iedere taak of opdracht tot in de perfectie uit te voeren en soms gewoon eens mikt op ‘genoeg’ binnen ‘redelijke grenzen’ zou je nog wel eens versteld kunnen staan van het resultaat. Om te beginnen kun je op deze manier een stuk relaxter werken, maar daarnaast zou het best eens kunnen dat je resultaten zelfs beter zijn dan wanneer je krampachtig probeert er alles uit te persen wat eruit te persen valt.

Enkele tips om meer voor elkaar te krijgen en je tegelijk een stuk beter te voelen:

• Accepteer dat je nooit alles kunt doen wat er op je to-do lijst staat en focus in plaats daarvan enkel op je prioriteiten.
• Schrijf al je geniale, creatieve ideeën op. Je hoeft er niet altijd meteen iets mee te doen en als je later nog steeds enthousiast bent over een eerder idee: go for it!
• Als je te veel tegelijk wil ondernemen of veel creatieve ideeën hebt, is het soms moeilijk hoofd- en bijzaken uit elkaar te houden en niet te denken dat je alles tegelijk moet. Voor je het weet doe je helemaal niets meer omdat je door de bomen het bos niet meer ziet of gefrustreerd bent dat het nooit helemaal lukt hoe jij dat graag zou willen. Gouden tip: probeer niet om van ieder project meteen een briljant project te maken en begin gewoon bij de basics. Verfijnen kan later ook nog wel.
• Maak een topprioriteit van je welzijn. Constante opoffering van je gezondheid, je relaties en je gezond verstand leidt tot gevaarlijk gedrag en zorgt bovendien niet voor betere resultaten. Niemand is perfect en dat is oké. Bovendien kunnen gezonde mensen uiteindelijk beter én langer werken.

Bronnen: psychischenwerk.nl / 99u.com