Deze praktische handleiding werd in samenwerking met verschillende sectorale organisaties opgesteld.
In het Sociaal charter voor de media, dat in juli 2019 werd ondertekend door een veertigtal mediabedrijven, vakbonden, middenveldorganisaties, universiteiten en hogescholen werden reeds afspraken gemaakt rond een aantal belangrijke sociale thema's specifiek voor de mediasector, zoals de organisatie van stages, een correcte en transparante tewerkstelling waar een correcte vergoeding tegenover staat, omgaan met flexibiliteit en arbeidsdruk, intellectuele eigendom, de aanpak van grensoverschrijdend gedrag én discriminatie en dit alles met respect voor een goed werkend sociaal overleg.
Deze Non-Discriminatiehandleiding kan een informatiebron en handig instrument betekenen, als aanvulling bij het Sociaal Charter voor de ondernemingen die dat wensen, of een op zich staande tool in de sensibiliseringsinspanningen van alle medewerkers in de sector.
Een aantal sectoren hebben dus ook reeds een aparte sectorale non-discriminatiecode. In deze handleiding hebben we zoveel als mogelijk met algemene voorbeelden gewerkt ter verduidelijking van de antidiscriminatiewetgeving. De antidiscriminatiewetgeving beperkt zich niet enkel tot de arbeidsmarkt, maar strekt zich uit over verschillende domeinen: onderwijs, dienstverlening, vrije tijd,...
Met deze handleiding is het niet de bedoeling om een kant en klare non-discriminatiecode aan te reiken. Wel willen we organisaties op weg helpen en begeleiden bij het ontwikkelen van een non-discriminatiecode. Wij hopen dat deze tool een bijdrage kan leveren om tot een code op maat van jouw organisatie of onderneming te komen.
Verschillende vormen waarin discriminatie tot uiting kan komen
Directe discriminatie
Er is sprake van directe discriminatie wanneer in een vergelijkbare situatie een persoon minder gunstig behandeld wordt dan anderen, op grond van één van bovenvermelde beschermde criteria, zonder dat dit kan gerechtvaardigd worden door een noodzakelijke beroepsvereiste.
Directe discriminatie kan ook betekenen dat iemand in een bepaalde situatie wordt uitgesloten of minder goed behandeld omdat men (bijvoorbeeld) holebi of transgender is. Men wordt dus anders behandeld dan een andere persoon in een vergelijkbare situatie zonder dat hiervoor een rechtvaardiging kan gegeven worden.
Indirecte discriminatie
Men spreekt over indirecte discriminatie wanneer men door een op het eerste zicht neutrale maatregel personen gekenmerkt door een beschermd criterium benadeelt in vergelijking met anderen en men dit niet kan rechtvaardigen. Wanneer iemand geen job krijgt omdat hij te oud is, herkennen we dat gemakkelijk als discriminatie. Indirecte discriminatie is soms moeilijker te herkennen, omdat men vertrekt van een algemene maatregel, die in principe voor iedereen hetzelfde is en daarom neutraal lijkt.
Opdracht geven tot discriminatie
Ook iemand de opdracht geven of vragen om te discrimineren is verboden.
Discriminerende intimidatie
Intimidatie is ongewenst gedrag met de bedoeling om de waardigheid van een persoon aan te tasten of om een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving te creëren. Iemand kan zowel lichamelijk geïntimideerd worden als met woorden. De antidiscriminatiewet verbiedt intimidatie.
Discriminatie door associatie
Wanneer iemand gediscrimineerd wordt wegens zijn nauwe band met iemand die door de anti-discriminatiewetgeving wordt beschermd.
Gebrek aan redelijke aanpassing
De antidiscriminatiewet verplicht om redelijke aanpassingen te voorzien voor mensen met een arbeidshandicap. Deze redelijke aanpassingen moeten personen met een handicap in staat stellen om deel te nemen aan het beroepsleven.