Het is beslist, je start (of zet) je carrière verder in de audiovisuele, film- en digitale sector.
Wat maakt deze sector zo aantrekkelijk, zowel voor beginners als voor degenen die er reeds werkzaam zijn? Hoe ziet het er achter de schermen uit?
Laten we eerlijk zijn, de aantrekkingskracht komt niet voort uit de arbeidswetgeving, net zomin als het in het algemeen het geval is voor andere sectoren... Maar om als werknemer in goede omstandigheden te kunnen werken en een duurzame carrière op te bouwen, moeten ook bepaalde regels in acht worden genomen.
Vandaag vertellen wij je iets meer over het werk als werknemer in onze sector.
Zoals voor alle jobs gelden ook in de audiovisuele sector wetten en regels. De welke zijn dat? Wat moet jouw (volgende) werkgever doen?
Het begint allemaal met de wet van 3 juli 1978, die de regels vastlegt die in elke arbeidsovereenkomst moeten worden nageleefd, ongeacht de betrokken sector.
Vervolgens wordt het (iets) gecompliceerder... in de verschillende bedrijfssectoren, omdat er rekening moet gehouden worden met de collectieve arbeidsovereenkomsten, kortweg CCT's, en deze moeten worden toegepast.
De CAO’s
Dit zijn identieke regels, die op eenzelfde sector van toepassing zijn. Elke sector maakt deel uit van een (sub)paritair comité (PC of SPC). Wat betreft onze sector gaat het om PC 227 voor audiovisuele en digitale media en SPC 303.01 voor filmproductie (speelfilms).
Hoe kunnen nieuwe bedrijven weten welk (winnend) nummer zij hebben getrokken? Daarvoor moet je naar andere cijfers kijken: de NACE-codes. NACE-codes worden toegekend door de bedrijfsloketten die nieuwkomers begeleiden bij het opzetten van hun structuur.
Je hebt gesolliciteerd voor een job en je wil weten tot welke PC (SPC) het bedrijf behoort waarvoor u hoopt te gaan werken? Daartoe moet je de openbare gegevensbank van de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen) raadplegen. Door de naam in te tikken (of het bedrijfsnummer als u dat weet) krijg je alle details te zien, zoals de PC of SPC waartoe jouw (potentiële) toekomstige werkgever behoort en de NACE-codes die eraan zijn toegekend.
Wie beslist over de inhoud van een CAO?
De CAO's worden onderhandeld door de sociale partners, binnen hetzelfde PC/SPC. Deze partners zijn, enerzijds, vakbondsvertegenwoordigers en, anderzijds, werkgeversvertegenwoordigers. De eersten vertegenwoordigen de werknemers, de laatsten de werkgevers. Zodra de onderhandelingen tot een akkoord hebben geleid, wordt dit opgesteld en in een collectieve arbeidsovereenkomst opgenomen. Een CAO kan geldig zijn voor "onbepaalde tijd" of voor een beperkte periode.
In onze sector is dit bijvoorbeeld het geval met de CAO die de leeftijd voor toegang tot vervroegd pensioen regelt. De wetgeving betreffende de pensioengerechtigde leeftijd en de uitzonderingen betreffende de toetredingsleeftijd zijn de laatste jaren namelijk regelmatig gewijzigd. Het heeft dus geen zin om in dit kader een CAO te sluiten zonder de duur ervan vast te stellen.
De volgende stap voor elke collectieve arbeidsovereenkomst is het verkrijgen van de formele goedkeuring van het ministerie van Werkgelegenheid en Arbeid om van toepassing te kunnen zijn en gepubliceerd te kunnen worden op de website van FOD Waso.
Let op, een collectieve arbeidsovereenkomst (zelfs indien goedgekeurd) kan echter worden gewijzigd of zelfs opgezegd, mits aan strikte voorwaarden wordt voldaan en alle partijen daarmee instemmen. De voorwaarden voor wijziging of opzegging van een CAO moeten in elke CAO worden opgenomen.
Terug naar de onderwerpen die onder de collectieve arbeidsovereenkomsten vallen.
Afgezien van de wettelijke pensioenleeftijd voor vervroegde uittreding worden in de CAO's zeer belangrijke zaken geregeld, zoals de duur van de arbeidstijd en de flexibiliteit van deze arbeidstijd. Onze sector is bijzonder onderhevig aan deze behoefte aan flexibiliteit. Flexibiliteit mag echter niet betekenen "elasticiteit tot het punt van burn-out", en in die zin is een kader voor werktijden (overwerk, werk op zon- en feestdagen, enz.) noodzakelijk.
Andere CAO's stellen minimumtarieven voor werknemers vast, afhankelijk van verschillende parameters; ervaring (anciënniteit) in dezelfde functie, het niveau (hoger of lager) van de functie, en de taken die tot dezelfde functieklasse behoren.
Ten slotte worden ook vervoerskosten, maaltijden, bonussen, voordelen van alle aard en onkostenvergoedingen door verschillende CAO's gedekt.
Afgezien van de collectieve arbeidsovereenkomsten, begint de tewerkstelling van elke werknemer met het sluiten van een overeenkomst. Dit contract kan voor onbepaalde tijd of bepaalde tijd worden gesloten, of het kan worden gesloten "voor een welbepaalde opdracht".
- Arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd zijn in onze sector heel gebruikelijk. De producent van een TV-serie of een langspeelfilm heeft namelijk een filmcrew nodig voor de opname (acteurs, diverse technici, dop, editor, productieleider en -assistent, kapper, enz.) voor een beperkte periode.
- De contracten voor onbepaalde tijd betreffen andere functies met een langere duur, zoals secretaresse, boekhouder, productie-assistent, IT-manager, enz.
Tenslotte, opdrachten voor een specifieke taak nemen hun startpunt, zoals de naam al zegt, met een specifieke taak die moet worden uitgevoerd, maar waarvan moeilijk kan worden bepaald hoeveel tijd het zal kosten om de taak in kwestie te voltooien. Een voorbeeld hiervan is een grafisch ontwerper, voor wie het moeilijk zal zijn een gedetailleerd tijdschema te geven voor de voltooiing van de opdracht, aangezien deze een aanzienlijke hoeveelheid aan pure creatie omvat. Opgelet, ook deze contracten vallen onder de wetgeving en moeten aan bepaalde regels voldoen. Indien een of meer van de toepasselijke regels niet worden nageleefd, kan een dergelijk contract bijvoorbeeld worden geherkwalificeerd als een contract voor onbepaalde tijd...
In beide gevallen moeten de schalen worden gerespecteerd, en er mag niet vergeten worden dat het om minimumbedragen gaat. Neem de tijd om de werkomstandigheden zorgvuldig te bestuderen. Op onze website vindt u twee zeer complete (en voortdurend geactualiseerde) dossiers voor de PC 227 en SPC 303.01. U vindt er uiteraard de CAO's en de barema's, maar ook heel wat andere zeer nuttige informatie. Dit advies geldt zowel voor beginners als voor mensen die al lang in de sector werken.
Tot slot kan worden gesteld dat, hoewel de crisis van Covid-19 in 2020 een aanzienlijke impact heeft gehad, de sector in 2021 sereen op weg is naar herstel. In 2020 vertegenwoordigde onze sector (PC 227 en PSC 303.01 samen) 6.005,59 vte's* en 951 werkgevers.
* 1 VTE (voltijdse equivalent) komt overeen met iemand die een volledig jaar heeft gewerkt. 1 fte kan dus bijvoorbeeld staan voor 2 personen die elk halftijds hebben gewerkt of 12 personen die elk gedurende 1 maand hebben gewerkt.