Heel haar indrukwekkende loopbaan was actrice Els Dottermans verbonden aan theatergezelschappen, ensembles die steevast hun stempel drukten op het kunstenlandschap. Tot ze in september 2018 onvrijwillig voor het zelfstandigenstatuut koos. En ze is niet alleen. Het aantal acteurs in vaste loondienst bij gezelschappen daalt drastisch. Ensembles verdwijnen en langetermijncontracten zijn passé. Freelancers maken vandaag de dienst uit. Hoe komt dat en wat zijn de voor- en nadelen van een vaste betrekking? De grande dame van de Vlaamse bühne getuigt over deze wending in haar leven en haar doorstart als zelfstandige.
Wie is Els Dottermans?
- °1964
- studeerde aan de Studio Herman Teirlinck
- was achtereenvolgens verbonden aan de Blauwe Maandag Compagnie, het Toneelhuis en het NTGent
- werkte mee aan tal van tv-programma’s als Moeder, waarom leven wij?, Het Peulengaleis, Loslopend Wild, De Luizenmoeder,…
- is zelfstandig freelance actrice sinds 2018
Je hebt er een intens 2018 op zitten.
Het was even schrikken. Sinds 1986 werkte ik in vaste dienst. Vandaag ben ik freelancer. Uit noodzaak. Gedwongen. Milo Rau, de nieuwe artistiek directeur van NTGent, maakte tabula rasa. Hij stuurde alle acteurs de laan uit, zonder enig onderscheid. Om vervolgens terug het gesprek aan te gaan en ons per productie al dan niet aan te nemen. De facto liep het vaste contract daarmee af. Stel dat je drie producties zou doen, van september tot juni, dan krijg je wel een jaarcontract, inclusief maandloon. Dan ben je niet werkloos tussen de producties. Maar een vaste betrekking is dat niet.
Mag een artistiek directeur schoon schip maken?
Eerst was er onbegrip. Want hoe durfde hij ons, grote acteurs, in twijfel te trekken? Maar misschien wil hij helemaal niet met Els Dottermans opgescheept zitten. Ik heb dus zeker respect voor die keuze. Hij heeft dat recht. Het was een gezonde reflex en een juiste beslissing. Het kwam op het goede moment. Ik voel me goed als freelancer. Hij heeft ook de beleefdheid gehad om met iedereen te praten. En ik werkte intussen ook al terug met hem, als zelfstandige dus.
