Bij ontvangst in het Antwerpse productiehuis Panenka, worden we naar het midden van een loftachtige kantoorruimte gebracht. Wat meteen opvalt is de rustige, in een bezadigd zonlicht vibrerende energie, die de hele ruimte vult. De ramen, die zowat de volledige gevellengte beslaan, laten die dag rondom een fijn oktoberlicht binnenvallen. Vanuit het kantoor kijken we neer op de herfstkleuren van het park aan de overkant van de straat.
De fotograaf en ik zijn een vijftal minuutjes te vroeg op de afspraak en Kato Maes, producent naast Tom Lenaerts in dit huis, blijkt nog heel even in vergadering. Doorheen de glazen wanden zien we haar inderdaad in een aanpalend bureau aan het werk, met een viertal medewerkers rondom een computerscherm geschaard. Luttele minuten later echter begroet ook Kato ons hartelijk. Ze nodigt ons uit om in de open keuken plaats te nemen, aan een lange houten tafel. Net als de sofa’s aan de andere kant van de kamer brengt die een gezellige, huiselijke noot aan in het verder strak ogend, minimalistisch interieur.
De analytische geest
“We waren net jullie (mediarte) video over het tax-shelter systeem aan het bekijken”, opent Kato het gesprek. “Ik vind het belangrijk dat onze mensen goed op de hoogte zijn van de zakelijke mogelijkheden in de sector. En ik hoop oprecht dat het tax-shelter concept en de mogelijkheden ervan geenszins afgebouwd worden. Vele Belgische productiehuizen vinden er hun levensvatbaarheid in. We zijn een klein land en ondanks het talent dat we voortbrengen, kunnen talrijke productielabels zonder die steun niet de internationale spelers blijven die ze momenteel zijn, of aan het worden zijn.”
Van bij de start van het gesprek komt Kato’s sterk analytisch denken naar voor. Die vaardigheid heeft ze ontwikkeld tijdens haar studies computerwetenschappen. Een eigenschap die, gecombineerd met een uitgesproken ondernemingszin, maakte dat een nog maar net afgestudeerde Kato Maes met een paar medestudenten SoftCore opstartte, een VUB spin-off. “Al besef ik, achteraf gezien, dat die studies me niet al te best lagen. De MBA die ik later in mijn carrière behaalde lag me veel meer. Dat economisch denken vind ik plezant.”
Kato blijkt dus van meer markten thuis dan haar rol in deze productieomgeving doet vermoeden. Ze doorzwom al wat watertjes, en niet enkel het rustige soort. “We waren als jonge informatici heel ambitieus en best goed bezig met die start-up SoftCore. We hadden een link naar Apple, werkten ons echt uit de naad. Maar toen kwam Lotus op de markt met een soortgelijk product als datgene waar wij aan sleutelden. Het Lotus programma werd opgeslorpt door Microsoft en voor ons project betekende dat “over and out”. We zijn toen gewoon met ons bedrijf moeten stoppen.We hadden verschillende investeerders en het was een verdomd moeilijke periode. Maar ik heb wel enorm veel geleerd. En ja, ook dat er soms wel eens iets mislukt.”
Ik ben graag die lijm tussen het makerstalent van Tom en het vormelijke talent dat nodig is om sterke programma's te maken
De honger naar creativiteit
Zus Annemie en haar echtgenoot Jan Bulteel vroegen Kato daarop om bij hun productiehuis aan de slag te gaan. En ze is nog steeds blij met die switch. “Want die overstap heeft me tot waar ik ben, tot vandaag de dag gebracht. Ik ben heel dankbaar dat ik die kans kreeg. Ik wou toen al méér, in professionele zin, dan enkel in wetenschappelijke denkpatronen bezig blijven. De mix van het cijfermatig en het inhoudelijk creatief denken maakt mijn functie hier bij Panenka dan ook zo aantrekkelijk voor me.”
Nadat ze het succesvolle Caviar mee opstartte en uitbouwde, vroeg Tom Lenaerts in 2014 om met hem Panenka, het productiehuis dat nu bekend staat voor o.a. 'Winteruur', 'Clinch' en “Taboe’, op te bouwen. "Tom wilde na de Woestijnvis periode een eigen kwaliteitslabel creëren. Ik ben helemaal meegegaan in dat kleiner maar fijner concept. Ik wilde terug naar een kleinere organisatie en vanuit de kern met een talentvol team opnieuw nauwer betrokken zijn bij de producties. En ik heb het nog steeds heel erg naar mijn zin hier.”
Lijm
Groei wil men bij Panenka vooral realiseren in de diepte. "Heel groot hoeft het niet te worden", benadrukt Kato. Bij Panenka vindt ze zich in een luxe situatie werken, omdat net in die gezellige, kleinere structuur, met een niet aflatend oog voor kwaliteit, de nieuwe producties worden gekozen.Dat is evenzeer het geval voor de nieuwe reeks ‘Over Water’.“Ik vond het super leuk om in zoveel facetten aan het werk te kunnen gaan met dat sterke scenario van Tom en Paul. Ik kon feedback geven over het inhoudelijke en de structuur. Verder bracht ik ook de ploeg bijeen en daarnaast kon ik vaak op de set zijn en regelmatig rushes doornemen. Daar hou ik van, die lijm te kunnen zijn tussen de wereld van Tom, zijn ongelooflijke makerstalent, en het vormelijke talent van de rest van de ploeg. Die mix is nodig om sterke dingen te maken. Tom en Paul zijn super verhalenvertellers, ze kunnen de beste dialogen schrijven en prachtige karakters ontwikkelen. Daar kan niemand aan tippen. Zelf kan ik helemaal niet schrijven, maar ik probeer wel telkens de juiste mensen bijeen te brengen. En als ik voelde dat er nog iets miste, dan besefte Tom ook dat we nog verder moesten gaan. Hij had wel oor naar mijn suggesties. Het is een veeleisend proces geweest. We hebben de lat heel hoog gelegd, ook voor elkaar.”
De juiste mix
Vanuit een kritisch strategisch plan en goed georganiseerd, wordt bij Panenka met een selectieve ploeg gewerkt aan eigen ideeën. “Eerst en vooral ontwikkelen we alle programma’s vanuit de persoonlijke overtuiging dat we iets sterk gaan maken. En dan is het kwestie van dat goed idee vast te pakken en daar voluit voor te gaan. Die filosofie trekt ook de juiste medewerkers aan. Een optimale mix van talenten is essentieel.”
Met de Switch-game ontwikkeling, een game verbonden aan het gelijknamige, door Panenka geproduceerde kwisprogramma, teerde Kato wel stevig op haar computer science-opleiding. De ervaring die Panenka tijdens het creatieproces had met Triangle Factory lijkt voor Kato een bevredigende throwback te zijn geweest naar die allereerste carrière. “Het idee van de game kreeg onmiddellijke steun van de bedenkers van Switch. We hadden het geluk dat we met Triangle een geweldige partner hadden, dat de samenwerking met de Timothy Vanherberghen (Founder & CEO Triangle Factory) zo succesvol was. Ook Bart Canaerts heeft buitengewoon hard aan de ontwikkeling van het concept gewerkt. We vonden genoeg steun om het project uit te werken in een samenwerking met het VAF Game Fonds en de VRT en het werd een keileuke game. Het was een heus succes en daarbij is het jammer dat België een kleine markt is en blijft. De taal maakt dat het beperkt bleef tot het Nederlandse grondgebied. Werkten we met de game op dat moment in een Amerikaanse context, dan had die onderneming een veel grotere dimensie gekend. Het is confronterend wel, want we kennen het globale potentieel en we hopen dat we samen met het TV-programma die buitenlandse markt nog verder kunnen aanpakken.”
Ik besef maar al te goed dat ik zelf ook een workaholic en misschien te perfectionistisch ben. Als audiovisuele producer is het moeilijk om een maat te hebben, om een aangename balans te vinden...
Panenka, de kracht van alle medewerkers
Bij Panenka staat een vijftiental mensen vast op de payroll, zij vormen de kern. Maar daarbij komt een vijfentwintigtal andere medewerkers, naargelang de opdrachten. Dit is zeker het geval voor fictieprojecten, want elke fictiereeks is een bedrijfje op zich. Toch is het menselijke aspect een constante aangelegenheid, het bewaken van het werkbaar werken is voor Kato een belangrijke taak.
“Bij Panenka vinden we de zorg voor onze medewerkers absoluut belangrijk. We hebben van bij de opstart oog gehad voor het welzijn van onze mensen. Maar, ik onderken dat die aandacht soms in een hoekje wordt gedrukt in intense workload periodes. Ons uurtje yoga op maandagochtend is zo een initiatief dat we terug moeten oppikken, nadat het werd verdrongen door langere werkuren én de inbeslagname van de fysieke ruimte. Ik besef maar al te goed dat ik zelf ook een workaholic en misschien te perfectionistisch ben. Als audiovisuele producer is het moeilijk om een maat te hebben, om een aangename balans te vinden en de juiste mix te maken van het aantal programma’s dat je wenst te maken en die nodige zelfzorg. Het is ook een beetje eigen aan iedereen hier om er voluit voor te gaan. En het bewaken van de werkverdeling is nodig. Het is één van de uitdagingen om in deze sector niet te hebberig te worden in het willen aanpakken van nieuwe opdrachten als die zich aanbieden. Bij Panenka ontwikkelen we ook daarom enkel die projecten waarin Tom en ik allebei geloven. We kiezen steeds weer voor de inhoudelijk sterke verhalen. Dat betekent inderdaad kiezen voor minder, maar wel altijd weer datgene waar we fier kunnen op zijn.”
Zo belanden we bij nog een ander programma dat Panenka in de pipeline zitten heeft, Therapie. “Ook deze productie is iets wat we al lang wilden doen. Het gaat over de zorg voor de mens en over de soms moeilijke aspecten van het mens zijn. En dat is een onderwerp dat ook in een internationaal kader geen grenzen kent. We wilden daar echt iets over maken", verklapt Kato. Wordt verwacht dus!
Durven springen moet je kunnen, maar het is ook belangrijk om een ervaringstraject door te maken.
De wijze raad van Kato Maes
Kwaliteit loopt als een rode draad doorheen het Panenka verhaal. Die hoogstaande creaties zijn duidelijk iets waar Kato Maes wil voor staan. Dat, en respect voor kennis en ervaring. Ik kan, als experte Human Capital, niet weerstaan aan de verleiding haar, als ervaringsdeskundige in deze sector, om een woord van advies aan het jonge geweld te vragen. “Wel, als ik dan als oudje (lacht) iets mag meegeven aan de jonge audiovisuele professional: ga steeds voor kwaliteit en voor dingen die anders zijn! Durven springen moet je kunnen, maar het is ook belangrijk om een ervaringstraject door te maken. In dat opzicht zie ik de wijsheid van de bedreven audiovisuele professional als iets ontzettend waardevol. Het is wijs om ervaring op te doen bij mensen die al wat meegemaakt hebben.” Daarnaast blijft Kato voorstander van een voorzichtige positiviteit voor de bredere sector. “De tax-shelter heeft echt veel mooie opportuniteiten mogelijk gemaakt al, ik hoop alleen dat het iets blijvend mag zijn. Met het openstellen van het systeem voor andere culturele takken, gaat een groot deel van de centen die voorhanden zijn naar een steeds ruimer wordend werkgebied. We moeten er op toezien dat het beleid correct blijft handelen, het jonge AV-talent ondersteunt.”
Vrouw zijn
De lijst met namen van Belgische producers is maar dunnetjes doorspekt met die van vrouwelijke collega’s. Is het nog steeds een mannenwereldje, vraag ik Kato. En hoe beleeft zij dat? “Ik ben nooit bezig geweest met het feit dat ik als vrouw, in wat beschouwd wordt als een mannenwereld, aan het werk ben. Ik heb ook altijd het nodige respect gekregen. Het komt misschien omdat ik nogal makkelijk mijn mannetje sta", grapt Kato. “Ik deed ooit met mijn echtgenoot een test omtrent de vrouwelijke en mannelijke aspecten in een persoonlijkheid. En toen bleek dat ik toch wel over wat mannelijke eigenschappen beschik, terwijl mijn man schoon in touch blijkt te zijn met wat als meer vrouwelijke karakteristieken worden beschouwd. We zijn daarin een ideale match.”
Sterkte!
Het loopt intussen tegen de lunchbreak aan en Tom Lenaerts komt even zijn licht opsteken bij een passage doorheen de keuken. “Sterkte!”, wenst hij me lachend toe, als Kato me voorstelt als experte bij het Sociaal Fonds voor de audiovisuele sector. Ik schets kort met welke ondersteunende projecten we bij mediarte bezig zijn. Vooral in het kader van het dossier Welzijn zijn er aspecten die, net als eerder in het gesprek bij Kato het geval was, nu ook Toms aandacht wekken. Wanneer het onderwerp Burn-Out preventie wordt vermeld, merkt Kato op: “Ook hier bij Panenka is er wel eens een medewerker die in de passie voor de job, de zelfzorg niet volledig in gedachten houdt. Het is belangrijk om daar bewust van te blijven, ook in de extreem drukke periodes die we hier kennen. En soms kan je als producer niet alles in de gaten hebben. Ik vind het uiterst jammer als iemand wegvalt, door bijvoorbeeld een té veeleisend werkschema waarvan ik me niet bewust was.”
Dat Kato een doortastende dame is, die haar persoonlijke kracht weet aan te wenden om haar eigen welzijn te bewaken, straalt door in de zorg voor de collega's. Kato's opgewekte natuur werkt daarbij aanstekelijk. Ze wordt duidelijk door haar collega's, en niet in het minst door zakenpartner Tom, op handen gedragen.
Terwijl we nog een paar foto’s nemen van een plots ietwat onwennige Kato, wordt achter ons de gemeenschappelijke lunchtafel gedekt door de medewerkers. Aan goede gewoontes moet niet worden gemorreld.
Over Kato Maes: Kato is getrouwd met Philippe Bokken (partner bij Sonhouse). Ze is mama van 3 kinderen: Camille, Matteo en Louise. Bij het gezin hoort ook hond Luna. Kato houdt van golfen en lopen, reizen en lekker eten met vrienden en familie.
carrière:
• Researcher: VUB – Departement Informatica (1987- 1988)
• Managing Director/Partner: SoftCore NV, spin-off VUB (1988-1994)
• In 1994 verlaat Kato Maes SoftCore en de IT sector om haar zus en schoonbroer te vervoegen (Annemie Maes en Jan Bultheel) als partner binnen Pix & Motion productiehuis
• Managing Director/Producer Pix & Motion, Productiehuis (1994-2004)
• In 2004 fusioneert Pix & Motion met productiehuis Roses Are Blue om tezamen Caviar op te richten, met focus op internationale expansie en bijkomende ontwikkeling als fictieproducent
• Managing Director/Producer: Caviar, Production Company (2004-2014)
• In 2014 verlaat Kato Maes productiehuis Caviar en start samen met Tom Lenaerts Panenka, een onafhankelijk productiehuis
Over de naam Panenka: De naam Panenka is een hommage aan de legendarische voetballer Antonín Panenka. Die nam in de finale van het EK voetbal in 1976 tussen West-Duitsland en Tsjecho-Slowakije de beslissende strafschop. Panenka stiftte de bal met een boogje heel zachtjes in het midden van de goal, terwijl Sepp Maier, de Duitse keeper, al in een hoek lag. Sindsdien wordt dergelijke strafschop een ‘Panenka’ genoemd. Productiehuis Panenka realiseert programma’s sinds de zomer van 2014, onder leiding van Kato Maes en Tom Lenaerts. Met producties als Taboe, Kalmte Kan U Redden, Winteruur, SWITCH en een Kwestie Van Geluk, maakt Panenka TV als een Panenka: een vermetel schot op doel, een penalty met lef én fijngevoeligheid.
Over 'Over Water': Vlaamse fictie met een internationale allure. Op het Filmfestival Gent werd met de première van een dubbele aflevering, het langverwachte brainchild van Tom Lenaerts, Paul Baeten Gronda en Kato Maes aan de wereld voorgesteld. De tiendelige reeks speelt zich af in de stad Antwerpen en de haven. Een topcast met onder andere Tom Dewispelaere, Natali Broods, Tom Van Dyck, Kevin Janssens, Jeroen Perceval, Evgenia Brendes, Jef Hellemans, Violet Braeckman en Ruth Becquart, wordt geregisseerd door het duo Norman Bates, bestaande uit Inti Calfat en Dirk Verheye. De prachtige muziek van Tamino en de Amerikaanse componist Daniel Hart zit doorheen de hele reeks verweven.
