“De relaties die je in het begin van je carrière opbouwt, zijn cruciaal.”
Naast Matthias Schoenaert is Jo Willems, Director Of Photography, wellicht de bekendste Belg in Hollywood. Maar, zoals de meeste DOP’s, verkiest hij het om in alle bescheidenheid plaats te nemen achter de camera. Na zijn studies op Sint-Lukas Brussel belandde Jo, via een tussenstop op de London Film School, in Los Angeles waar hij nog steeds woont en werkt en waar hij ondertussen talloze feature films, commercials en videoclips op zijn palmares heeft staan.
De samenwerking met regisseur David Slade bracht de bal aan het rollen met de langspeler ‘Hard Candy’. Een Amerikaanse lowbudget thriller uit 2005 die ondertussen de cultstatus verworven heeft. Een jarenlange samenwerking leidde tot de opstap in het feature film-circuit dat Jo geen windeieren heeft gelegd. Hij was verantwoordelijk voor de cinematografie van maar liefst drie Hunger Games films en verschillende Hollywoodiaanse kaskrakers. In mei 2017 rondde Willems de zeven maanden durende shoot af van Red Sparrow met Jennifer Lawrence, Jeremy Irons en Matthias Schoenaerts in de hoofdrollen. De shoot vond grotendeels plaats in Europa.
“Qua structuur en werkmethodologie is een set in Amerika nagenoeg hetzelfde als in Europa,” vertelt Jo. “Iedereen op een set kent zijn job en weet exact waar de verwachtingen liggen. Er geldt een soort van uniforme werkwijze. Het grote verschil vind je vooral in de schaalgrootte van de verschillende departementen. In de Verenigde Staten zijn de belichtings- en gripcrews volledig van elkaar gescheiden. In Europa is belichting en grip vaak één departement, de dolly-grip niet meegerekend. Bijgevolg zijn de crews omvangrijker in de Verenigde Staten en vraagt dat een andere vorm van leidinggeven. Vakbonden zijn ook meer present hier in Los Angeles. Een goed voorbeeld van een maatregel die de unions hebben doorgeduwd is het verplicht behalen van een ‘safety passport’. Zo moet je als medewerker op een filmproductie een verplichte opleiding volgen inzake veiligheid en well-being. Zonder dit certificaat kun je niet worden tewerkgesteld. De organisatie is ook zeer strikt op een Amerikaanse set, waarbij het in Europa nog iets losser kan bij momenten. Maar daarom niet minder professioneel.”
Zijn er nog andere verschillen tussen draaien in de VS of draaien in Europa?
“Als ik vanuit de VS een filmproject met een onbekende ploeg in Europa aanvang, kan ik als head of department mijn eigen camera-operator en gaffer meenemen en kan ik persoonlijk kiezen welke key-collega’s er meereizen. Dat is absoluut een luxe die in Europa minder frequent voorkomt. Voor commercials en kleinere film- of tv projecten bedien ik nog steeds zelf de camera, op een feature film gebeurt dit nooit. Bij een strak en vaak energierovend draaischema is het noodzakelijk om zeer efficiënt te werk te gaan. Door met een camera operator te werken kan je als DOP, naast tijdswinst, ook meer focus leggen op de belichting van de scènes en het overleg met de regisseur. Misschien is dat wel het grootste verschil met Europa. Je moet perfect de boodschap kunnen overbrengen aan de camera operator.”
Moet je zelf zoeken naar projecten of verloopt dat via een tussenpersoon?
“Ik krijg wel regelmatig persoonlijke aanbiedingen maar zonder agent kan ik dat niet allemaal zelf bolwerken. Mijn agent gaat tevens ook de onderhandelingen aan met de opdrachtgevers. De prijszetting in de VS is sterk afhankelijk van eerdere projecten en de ervaring die je meebrengt. Je loon hangt af van wat je op je laatste project betaald werd. Ze noemen dat je ‘quote’, een soort benchmark. Hetzelfde geldt voor regisseurs trouwens. Een loon is niet enkel gebaseerd op het project, maar hangt vast aan de DOP die geëngageerd wordt. Het duurt een aantal jaren en meerdere films om je ‘quote’ op te bouwen. Een kleine, onafhankelijke film met een klein budget kan je ook niet hetzelfde aanbieden als een film met een groot budget. Je moet daar soms flexibel in zijn. Ik heb in het verleden niet te veel wakker gelegen van wat ik betaald werd. Dat is wel belangrijk, maar het project is het belangrijkste. Een goed agent die de industrie kent en die goede verhoudingen heeft met producenten is essentieel om goede projecten binnen te halen en je belangen te verdedigen.”
Hoe onderga jij de digitale shift in de industrie?
“Ik denk niet dat pellicule ooit nog de bovenhand zal krijgen op digitaal, maar er zijn toch een aantal mensen die terug naar pellicule gaan. Soms voelt het aan als een renaissance en ik hoop dat film nog lang bestaat. Ik denk dat ik ooit ook nog wel films zal draaien op pellicule, maar er zijn volgens mij een aantal voordelen aan digitaal tijdens het creatieve proces. Die hebben niet noodzakelijk met de esthetiek van het eindresultaat te maken, maar met de productie zelf.”
“Samen met een DIT-manager (colorist) bepaal ik nu in real-time de look van een film op de set. Het kleurcorrectie-proces begint eigenlijk simultaan tijdens de shoot. Vroeger moest je hiervoor wachten totdat de eerste rushes waren ontwikkeld. De regisseur kan nu zeer snel beginnen monteren met vrij kwalitatieve rushes. Draaien op high res digitaal geeft je meer controle en maakt de dingen eenvoudiger. Digitaal is ook lichtgevoeliger dan film en geeft je op die manier meer creatieve vrijheid.’’
Je bent eveneens lid van de American Society of Cinematographers (ASC), de Academy of Motion Picture Arts and Science (AMPAS) en The Belgian Society of CInematographers (SBC). Dragen deze lidmaatschappen bij aan kennisdeling?
“Zo’n titels hebben natuurlijk een bepaald cachet die niet onopgemerkt blijft. ASC heeft een zeer sterk lidmaatschap van mensen die enorm goed zijn in hun vak. Persoonlijk was het voorgedragen lidmaatschap bij ASC een mijlpaal in mijn carrière. ASC is constant in beweging gezien het een commerciële organisatie is. Er worden veel dingen gedaan voor en door de actieve leden. Veel lerende netwerken over technologie, masterclasses, sessies voor studenten en aanstormend talent, veel screenings, Q&A’s. Er wordt tevens verwacht van de leden om kennis te delen met andere leden en starters of studenten. Het ASC magazine wordt bovendien ook wereldwijd gelezen door pro’s en is een vaste waarde binnen de professionele DOP/camera-kringen.”
“Persoonlijk hou ik samen met mijn gaffer de tendensen op de markt nauwlettend in het oog. Beurzen als NAB in Las Vegas en de grote vakbeurs in LA zijn belangrijk. LED-technologie bijvoorbeeld is voor mij de beste technologie van de laatste twintig jaar en vraagt permanente bijscholing en anticipatie. Je hebt minder lichtmateriaal nodig, je verkrijgt bijna dezelfde resultaten als met Tungsten licht, je hebt meer controle over dimming, de kleuren blijven ongewijzigd wat ideaal is voor blue of green key opnamen en… bovendien is het duurzaam naar energieverbruik toe. Veel testen en kennisuitwisseling met collega’s vormen hier de beste formule om goede resultaten te boeken.”
Kort gezegd...
Jo Willems op IMDb
His name is pronounced Yo. Like Johan, but without the ‘han’.
Online tips & tricks
Online zijn Cinematography.com en Deakins Online (blog van Roger Deakins ASC/BSC) zeer aan te raden voor Q&A’s. Geen fancy websites maar straightforward tech talk voor en door mensen die gedreven met hun vak bezig zijn.
Tips voor aanstormend talent?
Je komt mensen altijd terug tegen. Je reputatie is enorm belangrijk, om een lange carrière te hebben. De verhoudingen die je opbouwt in het begin van je carrière zijn cruciaal. Het eerst wat een producent, die je gaat engageren, doet is je laatste producent opbellen om te vragen wat voor een persoonlijkheid je hebt, of je binnen een budget kan werken en of je snel bent. Natuurlijk moet je ook goed creatief werk leveren. Bescheidenheid is belangrijk, hard werk, respect voor elke collega op de set. Je mag veeleisend zijn en je moet soms erg vasthouden aan je visie, maar diplomatie werkt altijd beter dan conflict. Door stress of conflict gaat de sfeer op een set snel kapot. Laat je ego dus zoveel mogelijk thuis.