Amplo update de cijfers en projecties die het twee weken geleden publiceerde, gebaseerd op de loonverwerking in de creatieve sectoren gedurende de eerste weken in lockdown. Nu ook de laatste lonen van de maand april zijn verwerkt, blijkt de situatie nog bedroevender dan gedacht.
Deze crisis komt de creatieve sector binnen als een atoombom. De flits hebben we gezien, de schokgolf is zich aan het verspreiden en de straling zal nog jaren aanwezig zijn.
HR-specialist voor de creatieve sector deelt cijfers
Als HR-specialist voor de creatieve sector, mengt Amplo zich vooral achter de schermen in het debat voor de belangen van creatieve medewerkers en organisaties. Sinds het begin van de coronacrisis voeren we gesprekken op vraag van kabinetten of individuele politici. We zijn vandaag meer dan ooit bereid om cijfers, informatie en inzichten te verlenen om deze cruciale sectoren te ondersteunen en besluitvorming te versnellen. Deze cijfers geven immers de realiteit weer, op basis van de werkelijk uitbetaalde lonen van freelance medewerkers in de creatieve sectoren. Het gaat hier om creatives, freelancers en kunstenaars met kortlopende contracten (zoals interim, projectsourcing en artikel 1bis).
Onze analyse van de verloningscijfers tussen 30 maart en 12 april, was al verbijsterend. De werkelijk uitbetaalde lonen in de daarop volgende weken, vertellen een nog droever verhaal.
De algemene cijfers: de daling zet zich voort
We vergeleken de huidige verloningscijfers telkens met hetzelfde moment een jaar geleden. We hielden daarbij geen rekening met een eventuele organische groei in de creatieve sectoren, die in principe bij de verliezen moet opgeteld worden.
Wanneer we de cijfers van alle sectoren en functies samen bekijken, noteren we een daling van het aantal contracten met bijna 80%. Het aantal actieve freelancers strandt op een kleine 26%: een daling van net geen 74% ten opzichte van 2019. Ongeveer één derde van die freelancers is kunstenaar. Twee derde bestaat uit technici of werknemers met een ondersteunende functie.
Het verschil in daling tussen contracten en actieve werkuren, heeft te maken met een groter aandeel projectcontracten dan in 2019. Die contracten lopen doorgaans iets langer dan standaard interim contracten.
Cijfers per sector: dieptepunten in kunstensector, livecircuit en socioculturele wereld
Als we de verloningen per sector bekijken, is die neerwaartse trend in sommige sectoren werkelijk ontstellend, met duidelijke dieptepunten in de kunsten- en livesector, en in de socio-culturele wereld.
Het lijkt alsof de audiovisuele sectoren het iets beter doen, maar daar lonkt een sluipend gevaar in de financieringslijn. De geldstroom uit de Tax Shelter droogt op, wat trouwens ook een deel van de podiumproducties dreigt te treffen. Daarnaast zal ook het werk in postproductiestudio’s binnenkort stilvallen als er niet snel nieuwe opnames worden afgewerkt.
De cijfers per functie
Een greep uit de meest voorkomende functies uit de creatieve sectoren bevestigt dit beeld, met vooral in functies uit het livecircuit en de socio-culturele sectoren dalingen tot 100% ten opzichte van vorig jaar.
Tijdelijke werkloosheid in de creatieve sector
Amplo vroeg tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aan voor meer dan 700 creatives en kunstenaars. Tot nu toe gaat dat over meer dan 8000 arbeidsdagen.
De overige mensen (die niet actief aan het werk zijn en geen recht hebben op tijdelijke werkloosheid), vallen uiteen in drie groepen. Ofwel komen ze in aanmerking voor een “gewone” werkloosheidsuitkering, al dan niet in het kader van hun kunstenaarsstatuut. Ofwel vallen ze volledig uit de boot en rest hen alleen de optie om een aanvraag in te dienen bij het OCMW.
Voor een derde groep is de freelance activiteit bijkomstig. Zij hebben mogelijk nog een hoofdberoep om op terug te vallen, of een tijdelijke werkloosheidsuitkering wegens overmacht voor dat hoofdberoep. Over deze groep heeft Amplo geen cijfers.
Het financiële bloedbad bij alternatieve verloningswijzen
We noteren de minst problematische situaties bij personen die gebruikmaken van onze projectcontracten. Andere dienstverleners zien dit waarschijnlijk ook in gelijkaardige producten. Die projectcontracten zijn namelijk iets duurzamer van aard dan interim- of artikel 1 bis-contracten.
Via de honderden dagelijkse adviesvragen aan onze consulenten, begrijpen we dat het financiële bloedbad nóg dramatischer is bij mensen die gebruikmaken van alternatieve verloningswijzen of onkostenvergoedingen. Op een groot deel van die alternatieve oplossingen gaat er geen bijdrage naar de sociale zekerheid. Dat reduceert de rechten van de gebruikers aanzienlijk. Omdat we deze verloningsvormen niet aanbieden bij Amplo, hebben we daarover ook geen cijfers. Maar we zijn ons er wel van bewust dat het geen uitzonderlijke gebruiken zijn in onze sector.
Met de meest recente evoluties in het achterhoofd, blijkt eens te meer dat het arbeidscontract (in al zijn vormen) de meest veilige vorm van tewerkstelling is. Alternatieve verloningssystemen komen vaak voor in de creatieve sector en hebben hun plaats in het radarwerk. Maar in crisissituaties hebben ze geen waarde.
Aanvullende informatie
Contacteer Amplo voor meer informatie en commentaar: communication@amplo.be