Met 267 miljoen euro overheidsdotatie genereert de VRT in België 670 miljoen euro economische meerwaarde. Uitgedrukt in tewerkstelling gaat dit om 5.768 jobs (voltijdse equivalenten). De publieke omroep is een hefboom voor innovatie in Vlaanderen, functioneert als motor van de Vlaamse productiesector, is cruciaal in de Vlaamse radioreclamemarkt en draagt bij tot het succes van de lokale muziekindustrie. Dat blijkt uit een onderzoek uitgevoerd in 2018 door het onderzoekscentrum imec-SMIT aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), in samenwerking met Flanders Business School (KULeuven).
De VRT krijgt een dotatie van 267 miljoen euro van de overheid. Het onderzoek toont aan dat elke euro die de overheid in de VRT investeert veel meer opbrengt voor de Belgische economie: de totale economische impact van de VRT is 670 miljoen euro, uitgedrukt in tewerkstelling komt dit neer op 5.768 voltijdse banen. Elke geïnvesteerde euro levert dus 2,5 euro op voor de economie. Per Vlaming gaat er jaarlijks 41 euro belastinggeld naar de VRT, 35% minder dan het Europese gemiddelde.
VRT als hefboom voor innovatie en ondernemerschap
Innovatie is en blijft een belangrijke opdracht voor de VRT. Het onderzoek toont aan dat de VRT met innovatieprojecten haar rol als hefboom voor innovatie in Vlaanderen vervult. In 2017 voerde de VRT 13 onderzoeksprojecten uit in samenwerking met Vlaamse en internationale mediapartners, andere openbare omroepen, onderzoekinstellingen en universiteiten. Dankzij de intensieve samenwerking kunnen de Vlaamse partners extra innoveren, het brengt ook extra middelen voor innovatie naar Vlaanderen.
Naast afzonderlijke innovatieprojecten is er VRT Sandbox, waar VRT samenwerkt met startups en kmo’s uit de mediasector. Met Sandbox biedt de VRT diverse bedrijven ruimte en samenwerking aan om nieuwe producten en diensten te demonstreren en uit te testen. Dit samenwerkingsmodel werkt met succes. De partners van Sandbox zagen tussen 2015 en 2017, toen ze met VRT Sandbox samenwerkten, hun aantal medewerkers toenemen. In die periode hebben ze bovendien voor 19,7 miljoen euro nieuw kapitaal opgehaald. Omwille van deze positieve impact op de innovatiesector blijft Sandbox de komende jaren een belangrijk speerpunt voor de VRT.
De VRT is de motor voor de Vlaamse productiesector
Tussen 2014 en 2017 besteedde de VRT jaarlijks gemiddeld 58,5 miljoen euro aan de onafhankelijke productiesector en 17 miljoen euro aan de facilitaire sector. Het onderzoek toont hoe de VRT een stabiele motor is voor de Vlaamse productiesector. Gemiddeld werkt VRT per jaar samen met 68 productiehuizen. Wel stellen we vast dat de helft van de totale uitgaven naar een beperkt aantal spelers gaat. Het gaat hier om middelgrote, vooral Vlaamse productiehuizen.
De VRT heeft in de eerste plaats een publieke opdracht. De laatste jaren zien we echter steeds meer aandacht voor de economische meerwaarde van publieke omroepen. Voor een stuk heeft dat te maken met de grotere druk op lokale mediaspelers.
Tim Raats (imec-SMIT, VUB): “voor bepaalde genres is de VRT echt van groot belang. Substantiële investeringen in gemiddeld 6 reeksen per jaar en de gezamenlijke inspanningen om buitenlandse partners als co-financier aan te trekken, werpen hun vruchten af, en zorgen voor een grotere return.” Toch zien de onderzoekers ook ruimte voor verbetering. Hoewel VRT de belangrijkste afnemer is voor Vlaamse film en documentaire, zijn de financiële inspanningen die hier tegenover staan, een stuk beperkter. Gemiddeld draagt de VRT 6% bij in single documentaires en dat is te weinig. Belangrijker nog dan méér documentaire is een sterkere ondersteuning van die documentaires. “De strategische oefening, waarbij VRT samen met producenten naar extra financiering zoekt en meer inzet op kwaliteit en onderscheidend karakter bij fictie, zou nu moeten gebeuren voor film en documentaire”, aldus Raats.
Bespaar je op de VRT, dan bespaar je ook op de Vlaamse onafhankelijke productiesector, op innovatie en op de muzieksector. Iets waar met het oog op een nieuwe beheersovereenkomst zeker rekening mee moet gehouden worden.
Als beleidsmakers écht rekening willen houden met een samenwerkingsagenda en de gezondheid van alle spelers, weet dan dat elke euro die je bespaart bij VRT niet zomaar ten goede komt van andere spelers in het ecosysteem. Integendeel.
De VRT als accelerator voor lokaal muziektalent
Bijna 18.000 lokale songs en 6.900 Vlaamse artiesten werden in 2017 niet elders gespeeld. De rol van de VRT als springplank voor nieuw talent bleek duidelijk uit een analyse van casestudies. Uitzonderlijke talenten als Tamino kregen sterk ondersteuning van VRT, niet alleen op de netten, maar ook door aandacht in o.m. Radio 1-sessies, de Nieuwe Lichting, een documentaire. Expertinterviews toonden ook de impact aan van initiatieven als de Music Industry Awards (MIA’s) voor de verbreding van het publiek. VRT is een cruciale spelers voor de betaling van auteursrechten en naburige rechten aan beheersvennootschappen. In 2017 was de VRT goed voor in totaal 30 procent van de jaarlijkse inkomsten van de grote vennootschappen.