De VRT innoveert met verschillende initiatieven om de media van morgen vorm te geven en Vlamingen te informeren, inspireren en verbinden. We focussen op belangrijke trends en uitdagingen binnen de Vlaamse en internationale mediasector, en die van de maatschappij in het verlengde. Daarvoor bundelt de innovatie-afdeling van VRT de krachten met Europese en Vlaamse partners, zoals universiteiten, onderzoeksinstellingen, technologiebedrijven, start-ups, en andere mediaorganisaties.
Binnen verschillende gesubsidieerde projecten onderzoeken en ontwikkelen we nieuwe technologieën en toepassingen die ofwel meteen in productie ingezet worden of die getest en verder ontwikkeld worden op middellange termijn. De ideeën, concepten en prototypes die hieruit voortkomen laten we zo vroeg mogelijk testen door de eindgebruiker. Daarvoor richtte VRT Innovatie eind 2019 een online platform op: de VRT Pilootzone.
Door de digitalisering is de mediabeleving van de eindgebruiker de laatste jaren sterk veranderd. Bij VRT Innovatie zetten we in op deze veranderende noden en kijken we naar wat het verschil kan maken voor een eindgebruiker. Jong of oud, digital native of early adopter, radioluisteraar of sportfanaat. Daarom onderzoeken we welke ervaringen onderscheidend zijn, wanneer we kunnen verrassen en hoe we verhalen en mensen kunnen samenbrengen. Door de eindgebruiker meer dan ooit centraal te zetten is hij de piloot van zijn toekomstige mediabeleving.
Met de VRT Pilootzone bevragen we de Vlaming over nieuwe ideeën, concepten en prototypes. Het gaat dus niet om feilloos afgewerkte producten, maar om oplossingen voor de media van morgen die in verschillende ontwerpfases kunnen zitten. Om innovatie in de praktijk om te zetten werken we nauw samen met mediamakers en -gebruikers. Wanneer we voor de innovatie-afdeling of een partner een testvlucht lanceren op de VRT Pilootzone kan deze op verschillende manieren verlopen. Zo kan het gaan om de bevraging van een idee, een diepte-interview of een evaluatie van een nieuwe app die we ontwikkeld hebben. Vervolgens gaan we met deze feedback aan de slag om aangepaste concepten en prototypes te ontwikkelen.
Case 1: Daylist: een radiobeleving op basis van je beschikbare tijd en interesses
Radio is nog steeds een zeer populair medium, maar ondervindt concurrentie van vele nieuwe diensten, waaronder streamingplatformen. Deze nieuwe diensten spelen in op de verwachtingen van de gebruiker en brengen gepersonaliseerde content die overal en op eender welk moment geconsumeerd kan worden. Lineaire radio heeft deze eigenschappen en voordelen nog niet op dezelfde manier geïntegreerd. Daarom zijn we binnen een Europees gesubsidieerd project op zoek gegaan naar mogelijkheden om het gebruiksgemak van traditionele radio te combineren met gepersonaliseerde, on-demand diensten om zo een nieuwe, hybride radio ervaring te creëren.
Voor deze test ontwikkelden we binnen VRT Innovatie een alternatieve versie van de Radio 1-app: Daylist. Daarin werkten we verder aan de mogelijkheden van Radio 1 Select om recente fragmenten te herbeluisteren en testten we hoe we deze fragmenten ook op een gepersonaliseerde manier kunnen aanbieden. Via de VRT Pilootzone gingen we aan de slag met twee verschillende versies van personalisatie. De testpiloten werden willekeurig ingedeeld in 2 groepen voor een A/B-test. In de eerste groep konden gebruikers bewust hun voorkeuren en interesses ingeven, in de andere groep ging een algoritme hun afspeellijst personaliseren op basis van het luistergedrag. Dit gebeurde door fragmenten aan te bieden die gelijkaardig zijn aan degene die reeds beluisterd werden. De radiofragmenten konden inhoudelijk aan elkaar gelinkt worden op basis van de metadata die we verkregen door spraak om te zetten naar tekst. Hoe meer fragmenten je beluistert, hoe dichter de aangeboden fragmenten bij je interesses zullen aansluiten.
Uit surveys via de app en diepte-interviews bleek dat een radiobeleving gepersonaliseerd door het algoritme goed aansloot bij de verwachtingen van de testpiloten, maar dat het ook nodig is om de instellingen en voorkeuren te laten beheren door de gebruiker zelf. Daarnaast is transparantie noodzakelijk en moet er voldoende vertrouwen zijn om datagestuurde aanbevelingen ook toe te laten. Tenslotte is het belangrijk dat de traditionele voordelen van radio, zoals het ‘offline’ luisteren, steeds toegankelijk zijn. De belangrijkste inzichten van deze test worden gedeeld met de radiomerken van VRT, zodat zij hiermee rekening kunnen houden bij de verdere ontwikkeling van hun app.
Case 2: VRT MYNWS: een nieuwsaanbod dat je verwacht en verrast
Binnen een tweede Europees gesubsidieerd project speelden we in op de toenemende interesse naar recommenders om nieuwsartikels te selecteren en aan te bieden op maat van de mediagebruiker. Dit brengt op zijn beurt ook een veelbesproken gevolg van algoritmes ter sprake: de zogenaamde ‘filterbubbel’. Deze houdt in dat gebruikers een vernauwde blik op de actualiteit kunnen krijgen doordat ze geïsoleerd raken in een informatiestroom van gelijkaardige verhalen. Met de pilootstudie van VRT MYNWS probeerden we op een transparante manier gepersonaliseerd nieuws aan te bieden en te onderzoeken hoe recommenders gebruikers beter kunnen informeren.
Voor deze pilootstudie ontwikkelden we de VRT MYNWS-app en combineerden we verschillende algoritmes om nieuwsaanbod aan te passen voor de gebruiker. Zo personaliseerde de app nieuwsartikels onder andere op basis van het leesgedrag en gelijkenissen met andere gebruikers. Daarnaast werkten we ook intensief aan de aanpassing van algoritmes om mogelijke filterbubbels te voorkomen en een vorm van serendipiteit toe te laten. Tijdens verschillende fases werden de testpiloten ingedeeld in groepen, die elk op hun beurt de app testten met verschillende algoritmes. Door het gedrag van de testpiloten te monitoren, onder andere door na te gaan hoe lang ze lazen en scrollen, alsook door enkele bevragingen uit te sturen, konden we achterhalen welke technieken werken en welke niet.
Ook in deze test bleek het belang van transparantie en de verwachting om instellingen zelf te kunnen beheren. Daarnaast wijst de data erop dat sommige algoritmes gebruikers effectief kunnen verrassen met nieuwe onderwerpen. In een vervolgstudie gaan we nog een stapje verder en onderzoeken we niet enkel welke artikels er getoond worden, maar ook in welke vorm deze verschijnen. Afhankelijk van de gebruiker en de context kunnen artikels dan in lengte en vorm aangepast worden. Dat doen we door de nieuwsartikels opsplitsen in atomaire elementen, zoals kernboodschappen en video, en de juiste elementen bij de juiste gebruiker op het juiste moment te brengen. Door de testpiloten uitgebreid te betrekken bij dit proces zorgen ze er mee voor dat wanneer er gepersonaliseerde nieuwsapps ontwikkeld worden deze nog beter op hun noden afgestemd zijn.