Jaarlijks worden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bijna vijftig speelfilms en televisieseries opgenomen. Daarnaast telt het gewest ook heel wat doorgewinterde audiovisuele professionals met ervaring in Belgische en internationale producties (ongeveer 8000). Voor alle activiteiten achter de schermen zijn echter maar moeilijk grote studio’s te vinden om er een volledig universum na te bouwen.
Brussel heeft een rijk en gevarieerd architecturaal erfgoed, maar voor de organisatie van een grote productie is soms veel vindingrijkheid vereist. Voor een grote productie is immers vaak veel ruimte nodig om de decors, de kleedkamers en andere voorzieningen voor haartooi, make-up en kleding te bouwen, te laten staan en te gebruiken, om de kostuums en het technische materiaal op te bergen, om de catering van de teams te organiseren …
Samenwerken om leegstaande gebouwen te vinden
Brussel heeft zoals alle grote wereldsteden permanent een aantal leegstaande gebouwen en ruimtes ter beschikking – voor lange of kortere periodes – die mogelijk kunnen worden omgebouwd en gebruikt als studio. “Daarom is een samenwerking met citydev bijvoorbeeld erg nuttig”, verduidelijkt Pierrette Bailliot, manager van screen.brussels film commission, die filmopnames in Brussel logistiek ondersteunt. De afdeling stedelijke ontwikkeling in het gewest beheert immers zeer grote ruimtes om zo de economische en stedenbouwkundige ontwikkeling te ondersteunen: industrieparken, wetenschappelijke bedrijfsparken, kmo-parken en huisvesting. “Citydev was de afgelopen tien jaar al bij een twintigtal opnames betrokken om locaties voor korte of langere tijd ter beschikking te stellen”, verklaart Dominiq Verfaille, marketingassistent bij citydev.brussels. De ter beschikking gestelde panden kregen al allerlei functies: van de opslag van decors voor de reeks The Break (Hélicotronc) van Benjamin d’Aoust, Stéphane Bergmans en Matthieu Donck gedurende zes maanden in het kmo-park Newton in Anderlecht tot de huur van een parkeergarage van 1000 m² bij Da Vinci in Evere voor Black Spot, seizoen 2 (BE Films) van Thierry Poiraud en Julien Despaux gedurende één dag, en dienden ook als veilige haven voor de technische trucks en caravans voor make-up/kleding tijdens de nacht voor de film Sprite Sisters (Caviar) van Sven Unterwaldt in Haren.
Ziekenhuizen: een schoolvoorbeeld
Veel producties bevatten ziekenhuisscènes. De organisatie daarvan blijkt vaak een delicate kwestie te zijn. Het is een evidentie dat bij opnames in een actief ziekenhuis rekening moet worden gehouden met een heleboel aspecten inzake veiligheid en planning om de activiteit van het ziekenhuis niet te verstoren. “Daarom hebben we deze kans gegrepen”, vertelt Maxime Maisin, productiemanager bij BE Films voor Black Spot, seizoen 2, over de opnames in het Edith Cavell ziekenhuis in Ukkel. “Het feit dat we konden filmen in een ziekenhuis dat volop aan het verhuizen was en waar in bepaalde ruimtes alleen maar basisuitrusting stond, was een unieke kans.” Zo kon de productie tijdens de zeven draaidagen niet alleen een gebruiksklare locatie inrichten, maar ook de caravans voor de regie, de catering, haartooi, make-up en kleding en de kantoren installeren. Dergelijke kansen zijn eerlijk gezegd zeldzaam en worden snel gegrepen. Het blijft op dit moment een grote uitdaging om in Brussel ziekenhuizen te vinden om te filmen.
Victor Hugo in een vroegere kinderwinkel
In de zomer van 2018 streken de cameraploegen voor de BBC-topreeks Les Misérables van Tom Shankland in Brussel neer. Om zo’n omvangrijke productie (350 mensen) te kunnen verwelkomen, moesten de Brusselse coproducenten van Czar extra creatief zijn. Uiteindelijk vonden ze in Haren de leegstaande opslagplaatsen van een grote keten van babykleding en -accessoires (Orchestra). Ze konden er niet alleen de productiekantoren vestigen, maar ook de decors bouwen, bepaalde scènes opnemen en de vele kostuums, hoeden, koetsen, meubels en vuurwapens stockeren …
Een politiebureau in een rusthuis
Hetzelfde gebeurde voor het eerste seizoen van Unité 42 van Indra Siera, Roel Mondelaers en Hendrik Moonen, geproduceerd door Left Field Ventures. Dankzij een geweldige samenwerking met de gemeente Sint-Agatha-Berchem en vooral de OCMW's kon de ploeg van de succesvolle RTBF-reeks een voormalig rusthuis herinrichten voor de opnames: “Het OCMW-gebouw werd bijna veertig draaidagen gebruikt als politiebureau. Het was groot genoeg om er allerlei aparte decors in te richten: de kantoren en verhoorzalen van de politiezone, het IT-lab voor de technische analyse van computers en computeronderdelen, de kantine van het politiebureau, het kantoor van de hoofdcommissaris, de gangen en toiletten en trappenhuizen voor een korte wandeling. We legden er ook de schietbaan van de eenheid aan”, herinnert Christelle Mahy zich, uitvoerend producente van Unité 42. “Daarnaast was het platte dak het toneel van enkele scènes met de hoofdpersonages zodat we toch eens buiten konden opnemen en het verhaal zich tegelijk op dezelfde locatie bleef afspelen, namelijk het politiebureau”, voegt ze eraan toe. “We filmden ook buiten aan het gebouw, dat in een klein privépark ligt, voor de scènes waarin auto’s aankomen en vertrekken.” De productieploeg kon hier tijdens de hele draaiperiode ook de productie- en regiekantoren, de kantine voor de ploeg, de voorzieningen voor haartooi, make-up en kleding en de kleedkamers van de acteurs installeren, net als de voorraad rekwisieten, het decoratiebureau, het atelier voor de accessoires en het regiemateriaal.
Flexibele oplossingen, maar niet vrijblijvend
We moeten wel onderstrepen dat het tijdelijke gebruik van deze locaties een hoop verplichtingen met zich meebrengt. Na de (lange) zoektocht moet nog de hele administratieve en organisatorische kant in orde worden gebracht: contracten, basisvoorzieningen ter plaatse (verwarming, elektriciteit …), veiligheid ter plaatse (schoonmaak, beveiliging van de toegang, stabiliteit …). Toch slagen de professionals erin om die hindernissen te overwinnen en te filmen op locaties die onmogelijk in een studio na te bouwen zijn. En die zo’n flexibele oplossingen bieden en tegelijk voldoen aan de artistieke eisen en visuele ambities van de regisseurs.
screen.brussels is zich bewust van de ongelofelijke voorzieningen die een voortdurend evoluerende wereldstad te bieden heeft en dikt daarom elke dag opnieuw zijn netwerk aan met contacten uit de overheids- en privésector, die de producenten misschien de decors kunnen bieden die ze nodig hebben.
